- बागमती प्रदेश सरकारले रु.२८ करोड ७२ लाखभन्दा बढी खर्च गरेर आठ जिल्लामा नौ भ्युटावर निर्माण गर्यो, तर तीन वर्ष बितिसक्दा पनि ती टावर सञ्चालनमा आउन सकेका छैनन् ।
- भ्युटावर निर्माण गरिए पनि आवश्यक अध्ययन र स्पष्ट कार्यविधि नहुँदा ती संरचना स्थानीय तहलाई हस्तान्तरण हुन सकेनन्, जसले गर्दा ती टावर बेवारिसे र टुटफुट अवस्थामा पुगेका छन् ।
- विभिन्न स्थानीय तह (जस्तै थाहा नगरपालिका, कमलामाई नगरपालिका ककनी गाउँपालिका आदि) टावर सञ्चालनमा इच्छुक छन्, तर प्रदेश सरकारबाट औपचारिक हस्तान्तरण नभएकाले पहल गर्न सकेका छैनन् ।
- ‘पर्यटन पूर्वाधार हस्तान्तरण तथा व्यवस्थापन कार्यविधि २०८१’ स्वीकृत भइसकेको छ र २०८२/०८३ को साउन महिनाभित्रै टावरहरू स्थानीय तहलाई हस्तान्तरण गर्ने योजना बनाइएको छ ।
- नयाँ कार्यविधिअनुसार ७० प्रतिशत आम्दानी स्थानीय तहले जनशक्ति तथा मर्मतका लागि प्रयोग गर्नेछ र ३० प्रतिशत प्रदेश सरकारको सञ्चित कोषमा पठाइनेछ । साथै, मर्मतका लागि चालू आर्थिक वर्षमा रु.३२ लाख ५० हजार विनियोजन गरिएको छ ।
विदुर । बागमती प्रदेश सरकारले पर्यटकीय पूर्वाधार विकासका लागि नुवाकोटसहित आठ जिल्लामा गरी नौवटा दृश्यावलोकन स्तम्भ (भ्युटावर) निर्माण गरेको भए पनि तिनको सञ्चालन अझै हुन सकेको छैन । आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ देखि २०७९/०८० सम्मको अवधिमा निर्माण भएका यी भ्युटावरमा करिब रु.२८ करोड ७२ लाखबराबरको लगानी गरिएको थियो । तर, निर्माण सम्पन्न भएको तीन वर्ष बितिसक्दा पनि प्रदेश सरकारले सञ्चालन कार्यविधि तयार गरेर स्थानीय तहलाई हस्तान्तरण नगर्दा सबै टावरहरू हाल प्रयोगविहीन अवस्थामा छन् ।
यी टावरहरू विनाअध्ययन तथा स्पष्ट कार्ययोजना निर्माण गरिएकाले हाल बेवारिसे अवस्थामा पुगेका छन् । स्थानीय तहले सञ्चालनमा चासो देखाए तापनि प्रदेश सरकारको ढिलाइका कारण टावर सञ्चालनमा आउन सकेका छैनन् । यसैबिच, केही संरचना संरक्षणको अभावमा टुटफुट भइसकेका छन् । प्रदेश सरकारको पर्यटन विकास आयोजना प्रमुख रोशनकुमार श्रीवास्तवका अनुसार आम्दानीको अनुमानसम्बन्धी तथ्याङ्क स्थानीय तहबाट प्राप्त नभएकाले शुल्क निर्धारण गर्न समस्या भएको छ । उहाँले कार्यविधिविना गरिएको लगानीलाई गम्भीर त्रुटिका रूपमा औँल्याउनुभयो । प्रदेश सरकारले २०७९/०८० सालमै कार्यविधिको मस्यौदा तयार गरेको भए पनि सरकार परिवर्तनका कारण त्यसको कार्यान्वयन हुन सकेन । हाल भने ‘पर्यटन पूर्वाधार हस्तान्तरण तथा व्यवस्थापन कार्यविधि २०८१’ स्वीकृत भइसकेको छ र आगामी साउन महिनाभित्रै भ्युटावर स्थानीय तहलाई हस्तान्तरण गरिने प्रदेश पर्यटन मन्त्रालयका सचिव दीपेन्द्र सुवेदीले जानकारी दिनुभएको छ । मर्मतका लागि चालू आर्थिक वर्ष २०८२/०८३ मा रु.३२ लाख ५० हजार विनियोजन गरिएको छ । पर्यटन पूर्वाधारको सञ्चालनमा स्थानीय तह संलग्न हुने गरी कार्यविधिमा ७० प्रतिशत आम्दानी स्थानीय तहले जनशक्ति व्यवस्थापन र मर्मतमा खर्च गर्ने र बाँकी ३० प्रतिशत प्रदेश सरकारको सञ्चित कोषमा पठाउने व्यवस्था गरिएको छ ।
मुख्य परियोजना
मकवानपुरको चित्लाङ हिल स्टेसन : लागत रु.पाँच करोड २७ लाख ४७ हजार आठ सय ५२
नुवाकोटको ककनी हिल स्टेसन : लागत रु.पाँच करोड ८८ लाख ८६ हजार ८५
सिन्धुपाल्चोकको बहुउपयोगी हलसहितको टावर : लागत रु.तीन करोड पाँच लाख २६ हजार आठ सय ७८
काभ्रेको रोशी भूमिचुलीमा रु.दुई करोड १९ लाख ८१ हजार ६ सय ५३, रामेछापको गोगनपानी सुलीथुम्का खाँडादेवी-५ मा रु.दुई करोड ६५ लाख ८६ हजार तीन सय ४७, सिन्धुली जिल्लाको सिद्धबाबा चुचुरोमा रु.दुई करोड सात लाख ५५ हजार नौ सय २० मा भ्युटावरसहितका संरचना निर्माण भएका छन् । नुवाकोटको चिम्टेश्वरमा रु.दुई करोड ७४ लाख ३८ हजार सात सय ६८, धादिङको तोप्लाङमा रु.दुई करोड १८ लाख ८९ हजार ६ सय ६९ मा, दोलखा जिल्लाको जिरीमा रु.दुई करोड ६४ लाख ३४ हजार नौ सय ९६ को लागतमा भ्युटावर निर्माण सम्पन्न भएको पर्यटन विकास आयोजना प्रमुख श्रीवास्तवले जानकारी दिनुभयो ।
स्थानीय तहहरू, जस्तै थाहा नगरपालिकाका प्रमुख विष्णुबहादुर विष्ट, सिन्धुलीको सिद्धबाबा क्षेत्रका वडाध्यक्ष महेन्द्रप्रसाद ढकाल, ककनी गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुमन तामाङ, बेलकोटगढी नगरपालिकाका प्रमुख जगत गुरुङले संरचना मर्मतपश्चात् सञ्चालन गर्न तयार रहेको बताउनुभएको छ । अन्य स्थानीय तहले पनि यस्तै चासो व्यक्त गरेका छन् । समयमै हस्तान्तरण र सञ्चालन भइदिएको भए यिनले स्थानीय विकास, रोजगार र राजस्वमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउन सक्थे । अब मर्मतपछि छिट्टै सञ्चालनमा ल्याउने प्रदेश सरकारको तयारी छ ।
लेखकको बारेमा
प्रतिक्रिया